Organizacja pożytku publicznego (OPP) w Polsce – czym jest i jakie ma prawa i obowiązki

Wiele instytucji starających się o status Organizacji Pożytku Publicznego (OPP) jest zainteresowanych możliwością otrzymywania 1,5% podatku od osób rozliczających się rokrocznie z urzędem skarbowym. Chociaż ta perspektywa wydaje się atrakcyjna, to należy pamiętać, że uzyskanie i utrzymanie statusu OPP wymaga znacznego wysiłku. Zanim zdecydujecie się na ubieganie o ten status, ważne jest, aby dokładnie rozważyć wszystkie argumenty za i przeciw, a nie skupiać się wyłącznie na korzyściach związanych z 1,5%.

Z artykułu dowiesz się:

1. Czym jest organizacja pożytku publicznego.
2. Kto może zostać organizacją pożytku publicznego?
3. Jakie warunki należy spełnić aby zostać OPP?
4. Organizacje pożytku publicznego w Polsce – jakie mają prawa?
5. Organizacje pożytku publicznego w Polsce – jakie obowiązki na nich ciążą?
6. Organizacja Pożytku Publicznego – czy warto ją założyć?

Organizacja pożytku publicznego – co to?

Organizacja Pożytku Publicznego (OPP) to instytucja, która działa na rzecz dobra społecznego i realizuje cele statutowe mające na celu poprawę jakości życia społeczeństwa, wsparcie potrzebujących oraz rozwijanie inicjatyw społecznych. OPP jest typem organizacji, która jest uznawana za ważny element trzeciego sektora, obok sektora publicznego i sektora prywatnego.

Aby uzyskać status OPP w Polsce, organizacja musi spełnić określone warunki i kryteria określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Organizacje te mają prawo zbierać środki finansowe od osób fizycznych i prawnych oraz korzystać z ulgi podatkowej, która umożliwia przekazywanie 1,5% swojego podatku dochodowego od osób fizycznych na cele statutowe danej OPP.

Celem OPP jest podejmowanie działań na rzecz społeczeństwa i promowanie wartości społecznych, edukacji, kultury, ochrony środowiska, zdrowia, pomocy społecznej, kultury fizycznej, nauki i oświaty oraz innych dziedzin, które przyczyniają się do dobra publicznego. Te organizacje mogą prowadzić różnorodne projekty i programy, które służą realizacji tych celów i poprawie warunków życia społeczeństwa.

Kto może zostać organizacją pożytku publicznego?

Status organizacji pożytku publicznego (OPP) może zostać nadany różnym rodzajom organizacji, w tym organizacjom pozarządowym, kościelnym osobom prawnym i ich jednostkom organizacyjnym, a także niektórym spółkom non profit. Oto kto może ubiegać się o status OPP:

1. Organizacje pozarządowe (NGO):

– Stowarzyszenia,

– Fundacje,

– Kluby sportowe,

– Straże pożarne,

– Stowarzyszenia zwykłe,

– Koła gospodyń wiejskich itp.

2. Kościelne osoby prawne i ich jednostki organizacyjne:

– Parafie,

– Diakonie,

– Caritas diecezji,

– Związki wyznaniowe itp.

3. Niektóre spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością:

– Spółki te nie działają w celu osiągnięcia zysku.

– Całość ich dochodu musi być przeznaczona na realizację celów statutowych.

Warto zaznaczyć, że nie każdy rodzaj organizacji pozarządowej może ubiegać się o status OPP. Niektóre organizacje pozarządowe nie spełniają kryteriów wymaganych do uzyskania tego statusu. Ponadto, jeśli organizacja posiada oddziały lub jednostki terenowe, to możliwość ubiegania się o status OPP zależy od tego, czy te oddziały posiadają osobowość prawną. Jeśli oddziały nie mają osobowości prawnej, automatycznie uzyskują status OPP po uzyskaniu go przez zarząd główny. Jednak, jeśli oddziały posiadają osobowość prawną, mogą samodzielnie ubiegać się o status OPP, niezależnie od tego, czy zarząd główny organizacji macierzystej ma ten status czy nie.

Jakie warunki należy spełnić aby zostać OPP?

Aby organizacja mogła otrzymać status Organizacji Pożytku Publicznego (OPP) w Polsce, musi spełnić łącznie następujące warunki, jakie określa ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie:

Działalność pożytku publicznego:

Organizacja musi prowadzić działalność pożytku publicznego nieprzerwanie co najmniej przez 2 lata. Ta działalność musi być skierowana na rzecz ogółu społeczności lub określonej grupy podmiotów, przy czym grupa ta powinna być wyodrębniona ze względu na szczególnie trudną sytuację życiową lub materialną w stosunku do społeczeństwa. W przypadku stowarzyszeń, działalność statutowa nie może być prowadzona wyłącznie na rzecz członków stowarzyszenia.

Obecnie istnieje ponad 30 rodzajów obszarów działalności pożytku publicznego, które określone są w art. 4 ust. 1 Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. 2003 Nr 96 poz. 873)

Działalność gospodarcza

Organizacja może prowadzić działalność gospodarczą wyłącznie jako dodatkową w stosunku do działalności pożytku publicznego.

3. Nadwyżka przychodów nad kosztami

Organizacja musi przeznaczać nadwyżkę przychodów nad kosztami na działalność, o której mowa w punkcie 1.

Organ kontroli lub nadzoru

Organizacja musi posiadać statutowy kolegialny organ kontroli lub nadzoru, który jest odrębny od organu zarządzającego i nie podlega mu w zakresie wykonywania kontroli wewnętrznej lub nadzoru. Członkowie tego organu nie mogą być członkami organu zarządzającego ani pozostawać z nimi w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu, w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości służbowej. Ponadto, ci członkowie nie mogą być skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe. Mogą otrzymywać wynagrodzenie w wysokości nie wyższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok poprzedni.

Członkowie organu zarządzającego

Członkowie organu zarządzającego organizacji nie mogą być skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe.

Zakazy w statucie

Statut lub inne akty wewnętrzne organizacji pozarządowych muszą zawierać zakazy:

• Udzielania pożyczek lub zabezpieczania zobowiązań majątkiem organizacji w stosunku do jej członków, członków organów lub pracowników oraz osób, z którymi ci członkowie, członkowie organów oraz pracownicy organizacji pozostają w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu lub w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia albo są związani z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli, zwanych „osobami bliskimi”.
• Przekazywania majątku na rzecz ich członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich, zwłaszcza jeśli przekazanie to następuje bezpłatnie lub na preferencyjnych warunkach.
• Wykorzystywania majątku na rzecz członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich, chyba że takie wykorzystanie wynika bezpośrednio z celu statutowego.
• Zakupu towarów lub usług od podmiotów, w których uczestniczą członkowie organizacji, członkowie jej organów lub pracownicy oraz ich osób bliskich, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich lub po cenach wyższych niż rynkowe.

Spełnienie tych warunków pozwala organizacji uzyskać status Organizacji Pożytku Publicznego (OPP) i skorzystać z ulgi podatkowej oraz zbierać darowizny 1,5% podatku od osób fizycznych na cele statutowe organizacji.

Organizacje pożytku publicznego w Polsce – jakie mają prawa?

Organizacja pożytku publicznego (OPP) w Polsce cieszy się różnymi uprawnieniami, które wynikają z ustaw i przepisów. Oto główne uprawnienia OPP:

1. Zwolnienie od podatku dochodowego od osób prawnych (CIT)

Dochody Organizacje Pożytku Publicznego są zwolnione od podatku dochodowego, pod warunkiem, że przeznaczone są na działalność statutową (art. 17.ust.1.p.6c. z ustawy o CIT). Nie dotyczy to działalności gospodarczej.

2. Zwolnienie od podatku od nieruchomości

Nieruchomości lub ich części, które są wykorzystywane do prowadzenia nieodpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez OPP, są zwolnione od podatku od nieruchomości.

3. Zwolnienie od opłaty skarbowej

OPP, które dokonują zgłoszenia lub składają wniosek o dokonanie czynności urzędowej albo wniosek o wydanie zaświadczenia lub zezwolenia związane z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego, są zwolnione od opłaty skarbowej.

4. Zwolnienie od opłat sądowych

Organizacje pożytku publicznego nie mają obowiązku uiszczania opłat sądowych w sprawach, z wyjątkiem tych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

5. Zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych

OPP są zwolnione od podatku od czynności cywilnoprawnych, jeśli dokonują takich czynności wyłącznie w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego.

6. Zwolnienie od podatku od towarów i usług (VAT)

Dostawa produktów spożywczych na cele charytatywne przekazywane organizacjom pożytku publicznego jest zwolniona z VAT, pod warunkiem, że organizacje te wykorzystują te produkty na cele działalności charytatywnej.

7. Przekaźnik 1,5% podatku dochodowego

Osoby fizyczne w Polsce mogą przekazać 1,5% swojego podatku dochodowego na rzecz wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego, co stanowi ważne źródło finansowania dla OPP.

8. Możliwość nieodpłatnego informowania

Organizacje pożytku publicznego mają prawo do nieodpłatnego informowania o swojej działalności w mediach publicznych.

9. Uprawnienia w zakresie gier losowych i zakładów wzajemnych

Niektóre organizacje pożytku publicznego mogą urządzać loterie fantowe i gry bingo fantowe, o ile spełniają określone warunki i zgłaszają te działania.

10. Uprawnienia w zakresie gospodarki nieruchomościami

OPP mogą otrzymywać darowizny nieruchomości z zasobu Skarbu Państwa na cele statutowe oraz zawierać umowy użytkowania, najmu lub dzierżawy nieruchomości w sposób uproszczony.

Organizacje pożytku publicznego w Polsce – jakie obowiązki na nich ciążą?

Na Organizacje Pożytku Publicznego (OPP) w Polsce nałożone są następujące obowiązki

1. Rachunkowe wyodrębnienie

Muszą oddzielić rachunkowo swoje obszary działalności – nieodpłatną, odpłatną pożytku publicznego i działalność gospodarczą.

2. Określenie zakresu działalności

W statucie lub innych aktach wewnętrznych OPP musi być sprecyzowany zakres prowadzonej działalności nieodpłatnej i odpłatnej pożytku publicznego.

3. Sporządzanie sprawozdań

OPP muszą co roku przygotować sprawozdania merytoryczne ze swojej działalności i opublikować je publicznie, w tym na swojej stronie internetowej.

4. Zamieszczanie sprawozdań

Zatwierdzone sprawozdania muszą być opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej, zgodnie z terminami przewidzianymi w ustawie.

5. Badanie sprawozdań finansowych

W niektórych przypadkach OPP muszą poddać swoje sprawozdania finansowe badaniom zgodnie z przepisami o rachunkowości.

6. Wyodrębnienie środków z 1,5% podatku

OPP Muszą oddzielić środki finansowe pochodzące z 1,5% podatku od osób fizycznych w swojej księgowości.

7. Udzielanie wyjaśnień

OPP mogą być wezwane do udzielenia wyjaśnień w przypadku naruszenia obowiązków z zakresu sprawozdawczości lub innych przepisów ustawy.

Organizacja Pożytku Publicznego – czy warto ją założyć?

Założenie Organizacji Pożytku Publicznego (OPP) ma swoje zalety. Przede wszystkim umożliwia to dostęp do różnych źródeł finansowania, co ułatwia prowadzenie działań na rzecz dobra społecznego. Status OPP zyskuje publiczną wiarygodność i zaufanie darczyńców, co może przyczynić się do zbierania środków na realizację celów statutowych. Istotnym aspektem jest również skupienie się na transparentności i dokładnym rejestrowaniu działań, co wpływa na postrzeganie organizacji jako wiarygodnego partnera. Ostatecznie, status OPP umożliwia organizacji wpływanie na społeczność i realizację swoich celów pożytku publicznego.

Jednakże zakładanie OPP wiąże się także z pewnymi wyzwaniami. Organizacje te muszą spełnić rygorystyczne wymagania administracyjne i prawne, co może być skomplikowane i czasochłonne. Konkurencja o ograniczone źródła finansowania jest duża, co oznacza, że zdobycie środków może być trudne. Ponadto, status OPP pociąga za sobą konieczność spełniania obowiązków i nadzoru, co wymaga systematyczności i profesjonalizmu. Ostatecznie, organizacje te muszą zadbać o zarządzanie finansami oraz utrzymanie odpowiednich standardów, co niesie ze sobą pewną odpowiedzialność. Warto dokładnie rozważyć te aspekty przed podjęciem decyzji o założeniu OPP.

Jeżeli chciałbyś założyć organizację pożytku publicznego, a nie wiesz jak się za to zabrać, zadzwoń do nas lub umów się na darmową konsultację.

Już w kolejnym artykule opowiemy, jak założyć Organizacje Pożytku Publicznego. Śledź naszą stronę by być na bieżąco.